ایسنا/خراسان رضوی عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی گفت: نباید موضوع گردشگری در شهر مشهد نفی شود؛ چراکه گردشگری در مشهد با ۳ میلیون جمعیت و با دارا بودن جاذبه‌های گردشگری فراوان می‌تواند به عنوان منبع درآمدی برای اقتصاد زیارت مورد توجه قرار گیرد.

سعید خدیوی در ‌گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به سخنرانی یکی از اعضای شورای شهر در مورد نیت اصلی مسافران برای سفر به مشهد اظهار کرد: اختلاف موجود میان جریان‌های سیاسی در خصوص موضوع زیارت و گردشگری، نشان‌دهنده عمق کم و بی‌معنی بودن اختلافات جریان‌های سیاسی در کشور است. گویی در گفتمان جریان‌های سیاسی هیچ الزامات و ادبیاتی (مانیفست و مفهوم) وجود ندارد و به برخی اختلافات بی‌معنی وابسته شده‌اند.

وی اضافه کرد: در واقع اینکه اختلاف گفتمان و جریان‌های سیاسی بر روی یک حقیقت و مسئله بیرونی شکل گیرد، بی‌معنی است. به عبارت دیگر نزاع و اختلاف در این خصوص میان پژوهشگران اهل‌ فن این رشته و نه میان سیاستمداران و سیاست‌گذاران طبیعی و معمول خواهد بود.

عضو هیات علمی پژوهشکده گردشگری جهاد دانشگاهی خاطرنشان کرد: وظیفه سیاستمداران و سیاست‌گذاران، راهبری و برنامه‌ریزی است. به نظر می‌رسد این دوگانگی تنها برای نشان دادن اختلاف این دو گروه با یکدیگر شکل گرفته و به نوعی اختلاف لفظی است. به این معنی که یک پدیده واحد را گروهی گردشگری می‌نامند و گروه دیگری آن را زیارت عنوان می‌کنند، در حالی که تفاوتی میان این دو گزاره و پدیده وجود ندارد.

در تعریف جهانی هیچ تفاوتی میان زیارت و گردشگری وجود ندارد

خدیوی ادامه داد: مدت‌ها است موضوع زیارت و گردشگری در ادبیات غربی، محل اختلاف‌ نظر قرار دارد؛ به شکلی که عده‌ای معتقدند میان گردشگری و زیارت تفاوت وجود دارد. با این حال با توجه به تعریف استاندارد سازمان جهانی گردشگری، هیچ تفاوتی میان زیارت و گردشگری وجود ندارد. اگر ماهیت این دو موضوع را متفاوت از یکدیگر بدانیم و این اختلاف را تنها به یک اختلاف لفظی محدود ندانیم، باید این پدیده را عمیق‌تر مورد بررسی قرار داده و به لوازم ان پایبند باشیم.

وی عنوان کرد: برای پایبندی به لوازم و تفاوت قائل شدن میان اقتصاد گردشگری و اقتصاد زیارت، باید تفاوت میان ذات گردشگری و ذات زیارت را مورد بررسی قرار دهیم. به نظر من با توجه به اینکه مقوله زیارت متفاوت از مقوله گردشگری است، بنابراین سازوکار اقتصاد زیارت نیز با اقتصاد گردشگری تفاوت دارد.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‎ دستی خراسان رضوی از برگزاری رالی خانوادگی و تور شهری مشهد به مقصد موزه بزرگ خراسان و آرامگاه فردوسی خبر داد.

به گزارش خبرنگار ایلنا، سیدجواد موسوی با اعلام این خبر افزود: این رالی خانوادگی و تورشهری با هدف ترویج سفر خانوادگی و معرفی جاذبه‌های گردشگری، تاریخی و فرهنگی شهر مشهد به مناسبت بزرگداشت هفته نیروی انتظامی برگزار شد.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‎دستی خراسان رضوی با بیان این‌که در این رالی خانواده کارکنان راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی استان شرکت کرده بودند، ادامه داد:سفر رکن اصلی گردشگری است و بدون سفر گردشگری معنا پیدا نمی کند، برای نهادینه کردن فرهنگ سفر و رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی رالی خانوادگی برگزار شد که جنبه تفریحی و هم جنبه آموزشی دارد.

موسوی تصریح کرد: این رالی خانوادگی و تور شهری به همت حوزه اتومبیل رانی کانون جهانگردی و اتومبیل رانی استان خراسان رضوی، اداره کل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی خراسان رضوی و راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی استان برگزار شد.

مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع ‎دستی خراسان رضوی با اشاره رویکرد ترویجی سفرهای خانوادگی اظهار کرد: حدود ۸۰ درصد از سفرها به استان خراسان رضوی با وسایل نقلیه شخصی انجام می‌شود که عمده این وسایل نقلیه مربوط به سفر خانوادگی به مشهد است.

او با یادآور این‌که بیشترین واحدهای اقامتی کشور در مشهد مقدس قرار دارد، گفت: بیشترین زائران به صورت خانوادگی به مشهد سفر می‌کنند و اقامتی چند روزه در مشهد دارند.

موسوی با اشاره به مزیت‌های سفر خانوادگی افزود: در سفرهای خانوادگی، فرصت مناسبی به‌دست می‌آید تا همسر و دیگر اعضای خانواده ساعت‌های بیشتری در کنار یکدیگر باشند و از نیازها و برنامه‌های همدیگر که تاکنون از آن غافل بودند، آگاهی یابند و همراه با آنان، از زیارت و بازدید از زیبایی‌های طبیعت لذت ببرند. این اقدام، یکی از بهترین راه‌های تقویت و استحکام پیوندها و پایه‌های روابط خانوادگی است که در پی سفرهای خانوادگی به دست می آید.

محمدرضا روبند فروش مسئول حوزه اتومبیل رانی کانون جهانگردی و اتومبیل رانی استان خراسان رضوی نیر درباره این رالی خانوادگی و تور شهری اظهار کرد: این رالی همزمان با ۱۲ استان دیگر در سراسر کشور به پاس خدمات شایسته پرسنل زحمتکش پلیس راهنمایی ورانندگی درهفته نیروی انتظامی با محوریت خانواده و بازدید از جاذبه های تاریخی، فرهنگی و گردشگری ازمرکز پلیس راهنمایی و رانندگی آغاز شد.

مشهد- ایرنا- مدیرکل حفاظت محیط زیست خراسان رضوی گفت: کیفیت هوای چهار منطقه سرافرازان، شهید مفتح، خیام شمالی و شهید کریمی مشهد در وضعیت هشدار و آلوده برای گروه‌های حساس قرار دارد.

مشهد- ایرنا- مدیرکل راهداری و حمل و نقل جاده ای خراسان رضوی گفت: در دهه آخر ماه صفر ۳.۷ میلیون زائر و مسافر از طریق ناوگان‌های سه‌گانه حمل و نقل عمومی و خودروهای شخصی به مشهد سفر کردند.

چهارطاقی سنگی بازه هوره از جاهای دیدنی مشهد به شمار می‌رود و در قسمت جنوبی روستای رباط سفید، در فاصله حدودا ۷۰ کیلومتری مشهد در استان خراسان رضوی قرار دارد. (مشاهده روی نقشه)

چهارطاقی بازه هوره

معرفی چهارطاقی بازه هوره
چهارطاقی بازه هوره در کنار راه قدیمی مشهد به تربت حیدریه است. چون در گذشته کاروان‌های فعال در مسیر جنوب خراسان، سیستان و بلوچستان و کرمان از تنگه مجاور این بنا عبور می‌کردند. در مورد این بنا نظرات بسیار بسیاری داده شده است. برخی بر این عقیده‌اند که بنا ویژگی‌های دوره پارتیان را دارد. هرتسفلد بر این عقیده است که این سازه از بناهای ساسانی به حساب می‌آید، ویژگی‌های معماری ساسانیان را دارد و قدیمی‌ترین چهارطاقی است که در ایران ساخته شده است. پروفسور آرتور پوپ این بنا را کهن‌ترین گنبد جهان می‌داند.

بنای سنگی بازه هوره، با شماره ۳۹ در سال ۱۳۱۰ شمسی ثبت آثار ملی خراسان شد. تاریخ ثبت بنا و شماره ثبت آن نشان می‌دهد این چهارطاقی خاص، از اولین آثار باستانی ایران و اولین اثر تاریخی استان خراسان به شمار می‌آید که به ثبت ملی رسیده است.

چهارطاقی بازه هوره

کاربری چهارطاقی بازه هوره
در مورد کارکرد چهارطاقی سنگی بازه هوره، نظرات باستان‌شناسان و محققان متفاوت است. اولین نظریه‌ در مورد چهارطاقی بدین صورت است که چهارطاقی سنگی آتشکده‌ای بوده است و در زمان ساسانیان از آن استفاده می‌شد. اما چون در تحقیقات باستان‌شناسی هیچ‌گونه نشانه‌ای مثل آتشدان، پایه مجمر یا جایی که در بنا مخصوص آتش باشد دیده نشد، محققان نتوانستند به‌طور قطع در این زمینه اظهار نظر کنند. نظریه دیگر نشان‌دهنده تالار بودن بنا بود. باقی مانده‌های بنا در اطراف چهارطاقی نشانگر این است که چهارطاقی بخشی از یک مجموعه بنا بوده است و ورودی‌های چهارطاقی به قسمت‌های مختلف مجموعه بنا مرتبط بوده‌اند. بر این اساس برخی باستان‌شناسان احتمال دادند که چهارطاقی بخش از مجموعه‌ای تالارمانند بوده است. در نزدیکی چهارطاقی، ویرانه‌هایی از قلعه‌های تاریخی نیز دیده می‌شود که در آن مکان با نام‌های قلعه دختر و پسر شناخته می‌شوند.

بازه هوره

برخی محققان نیز احتمال کاربری چهارطاقی در مباحث نجومی را بر اساس مکانی داده‌اند که بنا در آن ساخته شده است. همچنین قرارگیری بنا بر سر راه جاده‌ای که در روزگار باستان اهمیت بسیار داشت، برخی را بر آن داشته است بنا را سازه‌ای برای نگهبانی جاده یا پاسگاه، در نظر بگیرند. از مکان اطراف بنای بازه‌هوره، سفال‌های بسیاری نیز به دست آمده است که سابقه آن‌ها به دوره ساسانیان می‌رسد. به نظر می‌رسد این بنا در دوره ساسانی کارکرد قابل توجهی داشت و از بناهایی با نقش پررنگ در حاکمیت آن زمان محسوب می‌شد. دوام این چهارطاقی با سابقه باستانی بسیار تا به امروز قابل‌توجه است؛ در حالی که بنا دارای زیرسازی خاصی نیست و روی شالوده رسی، پابرجا مانده است. این در صورتی است که بنا در حدود ۱۷۰۰ سال سابقه دارد. برخی محققان بر این عقیده‌ هستند که به احتمال بسیار، بنا قبل از اینکه چهارطاقی روی آن ساخته شود، زیرسازی داشته است.

در بخش ابتدایی به این نکته اشاره کردیم که مدرسه پریزاد از جمله موقوفات دوره تیموری است. همچنین گفتیم این بنای زیبا توسط پریزاد خانم ندیمه گوهر شاد بیگم وقف شد. پیش از اینکه به بررسی تاریخچه مدرسه بپردازیم بهتر است درباره پریزاد خانم اطلاعات دقیق‌تری در اختیار شما قرار دهیم. اول اینکه قرن‌ها از زمان ساخت مدرسه پریزاد گذشته و بسیاری از مدارک مانند اوراق وقف از بین رفته‌اند. همچنین در کتاب‌ها و اسناد تاریخی اطلاعات ضد و نقیضی درباره پریزاد خانم ارائه شده است. دوم اینکه معمولا ندیمه‌ها جزو کنیزان بوده‌اند و کنیز در شرع نمی‌تواند مالی را وقف نماید. با این حساب می‌توان نتیجه گرفت که پریزاد خانم با گوهرشاد بیگم ارتباط صمیمی داشته اما جزو خدمه او نبوده است.

گوهرشاد بیگم مصالح مازادی که از ساخت مسجد گوهرشاد به جا مانده بود به پریزاد خانم بخشید. پریزاد خانم زمین کوچکی (در حدود ۳۰۰ مترمربع) برای مدرسه اختصاص داد. به این ترتیب بود که مدرسه پریزاد را در زمان کوتاهی پس از احداث مسجد گوهرشاد بنا نهادند. بلافاصله پس از تکمیل ساختمان مدرسه، ۲۰ یا ۳۰ طلبه در مدرسه ساکن و به تحصیل علم مشغول شدند. مدرسه پریزاد برای قرن‌ها به عنوان حوزه علمیه فعالیت داشت و طلاب تا مدتی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در آن تحصیل می‌کردند. پس از انقلاب اسلامی این کاربری تغییر کرد به طوری که امروزه مدرسه پریزاد فقط برای مراسم مذهبی و فرهنگی کاربرد دارد.

معماری مدرسه پریزاد مشهد

پلان مدرسه پریزاد مشهد محیط مستطیلی دارد. این بنا مانند بسیاری از ساختمان‌های دوره تیموری دارای چهار ایوان و یک حیاط است. همان‌ طور که در دوران تیموریان رواج داشته برای ساخت مدرسه پریزاد عمدتا از مصالح آجری استفاده کرده‌اند. تزیینات بنا شامل کاشیکاری‌های هفت رنگ است که شامل رنگ‌های آبی، نیلی، زرد، کهربایی، سبز، سفید و بنفش هستند. متأسفانه تزیینات کاشیکاری زیبا در طی قرن‌ها تخریب شده‌اند و یا جلوه خود را از دست داده‌اند. به همین دلیل مدرسه پریزاد۳ بار در طول تاریخ بازسازی شده است.

تاریخ اولین بازسازی مدرسه در دوران صفویان بوده که بر کتیبه‌ای جزییات آن را حک کرده‌اند. در سال ۱۰۹۱ هجری قمری (دوران صفویان)، نجف قلی خان بیگلربیگی با مجوز شاه سلیمان صفوی مدرسه را مرمت نموده است. مدرسه پریزاد برای بار دوم در سال ۱۳۴۵ هجری شمسی و دوران پهلوی دوم بازسازی شد. آخرین تعمیر مدرسه هم مربوط به سال‌های پس از انقلاب اسلامی است. البته از آن پس تا کنون مدرسه به صورت جزیی همواره در دست مرمت می‌باشد.

در ضلع غربی مدرسه پریزاد دهلیزی طولانی با طاق قوسی شکل وجود دارد. اگر از آن دسته افراد هستید که کلاستروفوبیا دارید یعنی از فضاهای بسته و تنگ می‌ترسید، به این دالان وارد نشوید. ۲۲ حجره در اطراف ایوان ساخته شده که ابعاد هر کدام متفاوت است. مدرسه صحن کوچکی دارد و با ساختمان‌های اطراف محصور می‌گردد. برای درک بهتر معماری مدرسه پریزاد بهتر است ویژگی‌های آن را از نزدیک مشاهده نمایید. اگر آماده سفر هستید انواع تور مشهد در دسترس شما قرار دارند.

برج رادکان از جاهای دیدنی مشهد و چناران به شمار می‌رود و در ۷۴ کیلومتری شمال مشهد و ۳۶ کیلومتری چناران قرار گرفته است.

برای دسترسی به میل رادکان از مشهد به‌سمت چناران و از چناران به‌سمت جاده قوچان بروید. پیش از رسیدن به روستای بیگ نظر، مسیر خود را به‌سمت روستای رادکان عوض کنید. در جاده فرعی به یک دوراهی خواهید رسید. یکی از جاده‌های دوراهی به‌سمت روستای رادکان می‌رود. البته مسیر اصلی جاده برج رادکان در واقع از سمت روستای زینگر است که مسیر دوم در دوراهی مذکور محسوب می‌شود. (مشاهده روی نقشه)

معرفی برج رادکان چناران

ارتفاع برج رادکان در حدود ۲۵ متر است. این برج بدنه‌ای استوانه‌ای شکل دارد و گنبد آن به‌شکل مخروط است. این اثر تاریخی را مربوط به دوره ایلخانان و قرن هفتم هجری دانسته‌اند. در تاریخ ۱۵ دی ۱۳۱۰، برج رادکان به شماره ۱۴۶ در آثار ملی ایران به ثبت رسید. نمای خارجی این بنا تا ارتفاع سه متری آن به‌صورت ۱۲ضلعی و پس از آن تا زیر گنبد دارای ۳۶ ترک یا نیم استوانه بوده و داخل آن هشت ضلعی است.

بانی برج رادکان را خواجه نصیرالدین طوسی می‌دانند که با دانشمندی و اندیشمندی خود این برج را بر اساس داده‌های نجومی و به قصد خاصی که به آن اشاره خواهد شد، ساخته است. ساخت و طراحی این بنا به خواجه نصیر‌الدین توسی نسبت داده شده است و هیچ منبع خاصی وجود ندارد که آن را به‌طور قطع تایید کند. برخی از مستشرقین سابقه ساخت این بنای آرامگاهی از آثار دوره دیلمی می‌دانند و آن را آرامگاه زنی به نام مطلع‌الشمس معرفی می‌کنند. این نظریه نیز چندان قابل قبول نیست و در هیچ‌یک از منابع تاریخی ایرانی اشاره‌ای به آن نشده است.

معماری برج رادکان چناران

بلندای برج رادکان در حدود ۳۶ متر است. قطر داخلی بنا ۱۴ متر و قطر خارجی آن ۲۰ متر است. منظر بیرونی بنا تا ارتفاع ۲/۵ متری به‌شکل ۱۲ضلعی و از آن جا تا زیر گنبد به‌صورت ۳۶ ترک نیم‌ستونی ساخته شده است. برج رادکان گنبدی مخروطی دارد و ساختمان آن در سال ۶۰۷ قمری به پایان رسیده است. تاریخ احداث این بنا را هرتسفلد در سال ۶۸۰ ق.م ذکر کرده است. تاریخ منقوش بر کتیبه روی برج نیز سال ۶۶۰ هجری قمری را که هم‌زمان با اتمام ساخت بناهای وابسته به رصدخانه مراغه است را به‌عنوان تاریخ ساخت برج، نشان می‌دهد. هرتسفلد برج را مقبره یکی از حکام مغول می‌داند که برخی او را امیر ارغون مغول دانسته‌اند. این در حالی است که برخی منابع مقبره ارغون را در سلطانیه ذکر کرده‌اند.