نقشه و معرفی بخش های مختلف

بازار تاریخی اراک را با توجه به طراحی هایی که از پیش در نظر داشته اند ساخته اند و مسیرهای آن را به صور تقارن و هندسی تنظیم نموده اند که دقیقا برخلاف بازارهای دیگر که مسیر آن ها به صورت آزاد بوده است. بازار از دو محور عمود بر هم برخوردار است که یکی محور شمالی جنوبی با 800 متر و دارای دو ورودی است و یکی در شمال و دیگری در جنوب قرار دارد. محور شرقی غربی این بازار 200 متر و دارای 8 گذر و ورودی است. با توجه به معماری که برای ساخت بازار در نظر گرفته اند هوای داخل بازار در زمستان گرم و در تابستان خنک است.

محور شمالی جنوبی و محور شرقی غربی همدیگر را در محلی به اسم چهار سوق قطع می کنند و در آن جا یک حوض سنگی به چشم می خورد. مساحت کلی بازار 14 هکتار است. چهار دروازه در زمان های قدیم در چهار طرف بازار به اسم های دروازه شهر جردو، دروازه حاج علی نقی، دروازه قبله و دروازه راهزن وجود داشت که در طی گذر زمان از بین رفته اند. برای ساخت این مجموعه از آجر و گچ و آهک استفاده کرده اند همچنین خاک رس را هم برای ملات استفاده نموده اند. برای محکم نمودن بازار از تیرچه های چوبی بهره برده اند. برای ستون هایی که قرار داده اند از صفحه های مسی و سربی استفاده نموده اند.