از این رو به دستور محمدرضا شاه پهلوی در سال 1342، هر فردی که کالای خود را از این بندر ترخیص می کرد، 40 درصد تخفیف مالیاتی شامل حالش می شد. همین موضوع، زمینه های پیشرفت و رونق اقتصادی را در این بندر فراهم کرد و توجهات به سمت آن معطوف شد.
بیشتر افرادی که در این ناحیه زندگی می کردند از نظر شغلی کارگران و بارکشان بندر بودند و در نزدیکی تاسیسات بندر، منازلی کوچک، چوبی و حصیری داشتند. سال 1352 که پیشرفت بندر در دستور کار قرار گرفته بود، این افراد حدود 15 کیلومتر از اسکله ها باید فاصله می گرفتند و در نهایت در منطقه مسکونی سربندر اسکان داده شدند که بعدها اسم آن را به مجتمع بندری امام خمینی تغییر نام دادند اما کماکان مردم آن را به همان اسم قدیمی می شناسند.
با آغاز جنگ هفت ساله ایران و عراق، تجارت در دو بندر خرمشهر و آبادان از رونق افتاد و اداره کل هم که از بندر خرمشهر به بندر امام خمینی نقل مکان کرد، از همین رو این بندر به اصلی ترین مرکز برای صادرات و واردات اجناس تبدیل شد. در سال 1390 این بندر از حالت عادی به یک بندر ویژه اقتصادی مهم تغییر رویه داد و همچنین زمین های مجاور به آن اضافه شدند و مساحت بندر را به 11 هزار هکتار رساندند. همین عوامل موجب شد تا این بندر، وسیع ترین منطقه ویژه اقتصادی ایران را شکل دهد و با کسب 35 درصد از کل واردات و صادرات دریایی، تبدیل به قطب حائز اهمیت منطقه و کشور شود. با برنامه ریزی های صورت گرفته، قرار است که روند رو به رشد و توسعه این بندر همچنان ادامه داشته باشد.
نقشه و معرفی بخش های مختلف
بندر امام خمینی که در ضلع شمال غربی خلیج فارس قرار داشته، توانایی ترانزیت 37 میلیون تن کالا در سال را دارد. این بندر قسمت های مختلفی را پوشش می دهد که در ادامه به آنها اشاره می کنیم.
- انبارهای سر پوشیده با متراژ 522 هزار متر مربع.
- باراندازها با متراژ 2 میلیون و 100 هزار متر مربع.
- ترمینال کانتینری با 700 هزار TEU.
- 37 اسکله با طول هفت کیلومتر با عمق هر کدام 13.5 متر.