در اینکه مهم ترین جاذبه گردشگری شهر مشهد آرامگاه امام رضا (ع) است هیچ شکی نیست؛ در این مقاله قصد داریم به معرفی سه جاذبه دیگر شهر مشهد بپردازیم.

1- آرامگاه خواجه ربیع

آرامگاه خواجه ربیع که به توصیه شیخ بهایی و به دستور شاه عباس صفوی در نیمه اول قرن یازده هجری ساخته شده است یکی از مهم ترین جاذبه های گردشگری مشهد به حساب می آید. این مقبره تاریخی در سال 1310 هجری شمسی به عنوان یکی از آثار ملی ایرانم به ثبت رسید.

اساس بنای فعلی مقبره خواجه ربیع همان است که در سال‌های ۱۰۲۶ تا ۱۰۳۱ هجری قمری به سرپرستی یکی از سادات رضوی مشهد به نام «میرزا افلغ» احداث شده است. آرامگاه خواجه ربیع یکی از ابنیه زیبا، دیدنی و متبرک است که به همین علل همه وقت مورد توجه و مراجعه اهالی مشهد و زائران و مسافرانی است که به مشهد مشرف می‌شوند.

مقبره خواجه ربیع بنایی باشکوه در باغی وسیع و مصفا، بر کنارهکشف رودو در حاشیه شمالی شهرمشهدواقع است. این مقبره دارای گنبدی به ارتفاع ۱۸ متر بر روی بنایی چهار ایوانی است. گنبدبنا دو پوششه و پوشیده از کاشی‌های زیبای فیروزه‌ای و درون بنا هم مزین بهنقاشی‌هایطلایی رنگ است.

2- آرامگاه نادر شاه

آرامگاه نادرشاهبنایی است درمجموعه باغ موزه نادریدر شهرمشهدکه به یادبودنادرشاه افشاردر سال ۱۳۴۲ خورشیدی توسط هوشنگ سیحونطراحی و ساخته شده‌است. ساختمان آرامگاه نادر شاه از قسمت مرکزی که محل تدفیننادرشاهمی باشد و دو تالار موزه تشکیل شده است که یکی از آنها موزه اسلحه دوره‌های مختلف تاریخ ایران و دیگری موزه اسلحه و آثار مربوط به دوراننادرشاهرا نمایش می دهد.

نادر شاه در هنگام حیات خود دستور ساخت آرامگاهی کوچک در مشهدرا داده بود. این آرامگاه کوچک در سال ۱۱۴۵ هجری قمری در مجاور چهارباغ شاهی و روبرویحرم امام رضااز خشت و گل ساخته شد. در سال ۱۳۳۵ خورشیدی میراث فرهنگی درصدد بر آمد آرامگاهی مناسبِ شأن نادر برای وی در همان محل ساخته ساخته شود. این کار از سال ۱۳۳۶ شروع و در سال ۱۳۴۲ به پایان رسید. ساختمان جدید آرامگاه نادر شاه افشار در تاریخ ۱۲ فرودین ماه سال ۱۳۴۲ به همتانجمن آثار ملی ایراندر باغ نادری بازگشایی شد.

3- خانه ملک در مشهد

مرحوم حاج حسین آقای ملک در سال ۱۲۵۱ شمسی در تهران چشم به جهان گشود و پس از مدتی تحصیلات خود را در محضر مرحوم میرزا ابوالحسن جلوه ادامه داد. در دوران جوانی، برای اداره املاک پدر خود (حاج کاظم ملک التجار) در شهر مشهد ساکن شد. وی از ابتدای زندگی به مطالعه و جمع آوری کتب علاقه مند بود و این عشق را تا آخر عمرش حفظ کرد تا اینکه در سال ۱۳۱۶ کتابخانه، موزه و عمده املاک خود را وقف کتابخانه با مدیریت تولیت آستان مبارکه رضوی نمود. وی سرانجام در سال ۱۳۵۱ در تهران دار فانی را وداع گفت اما در حرم رضوی به خاک سپرده شد.

این بنا یکی از نمونه خانه های زیبای برجای مانده از دوران انتقال معماری در اواخر عصر قاجاریه محسوب می شود. بنای مزبور در گذشته بسیار وسیع تر بوده اما اکنون تنها بخش بیرونی آن برجای مانده که شامل دو طبقه است. طبقه بالایی دارای سقف مشبک و منبت کاری شده چوبی و شومینه گچبری زیبایی است. این بنای تاریخی در سال به‌ عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.